भगवद गीता अध्याय 10 ( विभूतियोग ) bhagwat geeta adhyay 10 in marathi

भगवद गीता अध्याय 10 श्लोकआणि अर्थ

                 श्री भगवान म्हणाले, हे कुरुश्रेष्ठा! आता मी ज्या माझ्या दिव्य विभूती आहेत, त्या मुख्य मुख्य अशा तुला सांगेन; कारण माझ्या विस्ताराला शेवट नाही. हे गुडाकेशा! मी सर्व भूतांच्या हृदयात असलेला सर्वांचा आत्मा आहे. तसेच सर्व भूतांचा आदी, मध्य आणि अंतही मीच आहे.

                आपल्या लाडक्या भक्ताचे, अर्जुनाचे प्रश्न ऐकून भगवंतांना खूप आनंद झाला. भगवंतांनीही कुरुश्रेष्ठ व गुडाकेश असे संबोधून अर्जुनाचा गौरव केला आहे. गुडाकेश म्हणजे निद्रेवर विजय मिळविणारा. अज्ञान या अंधःकाररूपी निद्रेवर विजय मिळविल्यावर भक्त भगवंताला जाणू शकतो.

               शरीरात आत्मा असेल तरच देहाला जीव म्हणतात, तसे चराचरात परमात्मा असेल तरच सृष्टी जिवंत वाटते. सृष्टीत भगवंताच्या अनंत दिव्य विभूती आहेत. अशा सर्व विभूती सामान्य भक्त जाणू शकत नाही. म्हणून भगवंत त्यातल्या मुख्य अशा काही विभूतीच आता सांगण्यास तयार झाले आहेत. भगवंत हे सर्व भूतांचे आदी, मध्य व अंत आहेत. सर्व भूतांच्या हृदयात आत्मा या स्वरुपात वास करतो.

           मी महर्षीमध्ये भृगू आणि शब्दांमध्ये एक अक्षर अर्थात ओंकार आहे. सर्व प्रकारच्या यज्ञांमध्ये जपयज्ञ आणि स्थिर राहणाऱ्यांमध्ये हिमालय पर्वत मी आहे. सर्व वृक्षांत पिंपळ आणि देवर्षीमध्ये नारद मुनी, गंधर्वांमध्ये चित्ररथ आणि सिद्धांमध्ये कपिल मुनी मी आहे.

             वरुणपुत्र भृगूमहर्षी यांचा अध्यात्मातील अधिकार मोठा असल्यामुळे ते श्रेष्ठ महर्षी आहेत. भृगू म्हणजे भगवंत आहेत. ॐकाराला एकाक्षर ब्रह्म असेही म्हणतात. ॐकार भगवंत आहेत. वेदात अनेक यज्ञ सांगितले आहेत. त्यात जपयज्ञ किंवा नामयज्ञ कलियुगात सर्वश्रेष्ठ आहे. तो जपयज्ञ भगवंत आहेत. हिमालय अचल आहे, श्रेष्ठ आहे म्हणून हिमालय भगवंत आहेत.

              पिंपळ या वृक्षाला अश्वत्थ म्हणतात. म्हणून अश्वत्थ वृक्ष म्हणजे भगवंत आहेत. देवर्षी नारदमुनी हे भगवंतांचे लाडके भक्त. तीनही लोकात त्यांना संचार करण्याची परवानगी होती. म्हणून नारद हे भगवंत आहेत. गायन कलेत पारंगत असणाऱ्या गंधर्वामध्ये चित्ररथ अत्यंत श्रेष्ठ समजला जातो. म्हणून चित्ररथ भगवंत आहेत. कपिलमुनी हे सर्व सिद्धांमध्ये श्रेष्ठ आहेत म्हणून भगवंताची विभूती आहे.