भगवद गीता अध्याय 11 ( विश्वरूपदर्शनयोग ) bhagwat geeta adhyay 11 in marathi

  भगवद गीता अध्याय 11 श्लोकआणि अर्थ

             हे महाबाहो! आपले अनेक तोंडे, अनेक डोळे, अनेक हात, मांड्या व पाय असलेले, अनेक पोटांचे आणि अनेक दाढांमुळे अतिशय भयंकर असे महान रूप पाहून सर्व लोक व्याकूळ होत आहेत. तसेच मीही व्याकूळ होत आहे; कारण हे विष्णो, आकाशाला जाऊन भिडलेल्या, तेजस्वी, अनेक रंगांनी युक्त, पसरलेली तोंडे व तेजस्वी विशाल डोळे यांनी युक्त अशा आपल्याला पाहून भयभीत अंतःकरण झालेल्या माझे धैर्य व शांती नाहीशी झाली आहेत.

             अनेक दाढा, पसरलेली तोंडे, अनेक तेजस्वी डोळे, हात, पाय, मांड्या, अनेक पोट असलेले भयंकर वआकाशाला जाऊन भिडलेले विराट रूप पाहून अर्जुनाचे धैर्य व शांती नाहीशी झाली.

            जसे पतंग नष्ट होण्यासाठी पेटलेल्या अग्नीत अतिशय वेगाने धावत शिरतात, तसेच हे सर्व लोकही स्वतःच्या नाशासाठी आपल्या तोंडात अतिशय वेगाने धावत प्रवेश करीत आहेत. आपण त्या सर्व लोकांना प्रज्वलित तोंडांनी गिळत गिळत सर्व बाजूंनी वारंवार चाटत आहात. हे विष्णो ! आपला प्रखर प्रकाश सर्व जगाला तेजाने पूर्ण भरून तापवीत आहे. सर्व कौरव, भीष्माचार्य, द्रोणाचार्य, कर्ण व दोन्ही पक्षांतील प्रमुख योद्धे विराट पुरुषाच्या दातांच्या फटीतून व दाढांमधूनतोंडात अतिशय वेगाने प्रवेश करीत आहेत. त्यांना गिळले जात आहे. त्यांना चाटले जात आहे.

            त्या दिव्य पुरुषाच्या प्रखर तेजाने सर्व जग भाजून निघत आहे. कित्येक योद्धे डोकी चिरडलेल्या अवस्थेत त्या विराट पुरुषाच्या दातांच्या फटीत अडकलेले दिसत आहेत.

                  संजय म्हणाला, भगवान वासुदेवांनी अर्जुनाला असे सांगून पुन्हा तसलेच आपले चतुर्भुज रूप दाखविले आणि पुन्हा महात्म्या श्रीकृष्णांनी सौम्य रूप धारण करून भयभीत अर्जुनाला धीर दिला. अर्जुन म्हणाला, हे जनार्दना ! आपले हे अतिशय शांत मनुष्यरूप पाहून आता माझे मन स्थिर झाले असून मी माझ्या मूळ स्थितीला प्राप्त झालो आहे.

                  भगवंतांचे विराट रूप पाहून अर्जुन क्षणैक आनंदला होता; पण पुन्हा ते भयानक रूप पाहून मनात खूप घाबरला होता, खचला होता. त्याला भगवंताचे चतुर्भुज रूप पाहायचे होते. ते नयनमनोहर चतुर्भुज रूप भगवंतांनी दाखविले. शंख, चक्र, गदा, पद्म घेतलेले सगुण रूप पाहून अर्जुनाचे समाधान झाले. मग भगवंतांनी आपले पूर्वीचे मानव देहातील द्विभुज सौम्य शांत रूप धारण केले.